Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες
Η Ειδική Αγωγή απευθύνεται σε μαθητές που αντιμετωπίζουν Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες (ΕΕΑ), δηλαδή δυσκολίες ή και αναπηρίες που καθιστούν δυσχερή τη σχολική τους φοίτηση για διάφορους λόγους. Στην ομπρέλα των ΕΕΑ εντάσσονται οι αισθητηριακές διαταραχές, (όπως η τύφλωση), σύνδρομα και χρόνιες παθήσεις (όπως το σύνδρομο Down), διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (όπως η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος), μαθησιακές δυσκολίες (όπως η Δυσλεξία), ψυχικές διαταραχές, κινητικές δυσκολίες κ.α.. Η αξιολόγηση των ΕΕΑ διενεργείται από τα ΚΕΔΑΣΥ, έναν θεσμό για τον οποίο μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω. Ως εκ τούτου, η Ειδική Αγωγή έχει σκοπό την εκπαιδευτική υποστήριξη αυτών των μαθητών και τη συμπερίληψή τους στη σχολική κοινότητα.
Τμήμα Ένταξης και Παράλληλη Στήριξη
Ένας μαθητής με ΕΕΑ στο συνηθισμένο σχολείο υποστηρίζεται είτε μέσα στο Τμήμα Ένταξης είτε μέσω του προγράμματος Παράλληλης Στήριξης-Συνεκπαίδευσης από εκπαιδευτικούς με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή. Το Τμήμα Ένταξης είναι ένα παράλληλο (και ενίοτε εφαπτόμενο) τμήμα όπου οι μαθητές που φοιτούν σε αυτό υποστηρίζονται μέσα από διάφορες μορφές διδασκαλίας (όπως η Διαφοροποιημένη Διδασκαλία) και απευθύνεται σε μαθητές με ΕΕΑ που δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τη Γενική τάξη. Με Παράλληλη Στήριξη υποστηρίζονται μαθητές εντός της Γενικής τάξης με συγκεκριμένες ΕΕΑ (π.χ. Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, Τύφλωση κ.ά.).
Ειδικά σχολεία
Οι Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ) είναι ειδικά σχολεία για περιπτώσεις μαθητών με ΕΕΑ που η φοίτησή τους στο γενικό σχολείο κρίνεται δυσχερής. Στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, οι ΣΜΕΑΕ που συναντάμε είναι κυρίως τα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια (ΕΝΕΕΓΥ-Λ) και τα Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΕΕΚ). Τα ΕΝΕΕΓΥ-Λ απευθύνονται σε μαθητές με ΕΕΑ που χρειάζεται να καταβάλλουν περισσότερη προσπάθεια στο γενικό σχολείο. Τα ΕΕΕΕΚ δέχονται μαθητές με εντονότερες δυσκολίες που καθιστούν εξαιρετικά δυσχερή την παρακολούθηση του συνηθισμένου σχολικού προγράμματος.
ΣΔΕΥ
Τα Σχολικά Δίκτυα Εκπαιδευτικής Υποστήριξης (ΣΔΕΥ) είναι συστάδες σχολείων στις οποίες λειτουργούν Επιτροπές Διεπιστημονικής Υποστήριξης (ΕΔΥ). Σε κάθε ΣΔΕΥ λειτουργεί μια ΕΔΥ που αποτελείται από Κοινωνικό Λειτουργό, Ψυχολόγο και Εκπαιδευτικούς Ειδικής Αγωγής. Σκοπός των ΕΔΥ είναι η ψυχοκοινωνική κι εκπαιδευτική υποστήριξη των μαθητών του εκάστοτε σχολείου.
ΚΕΔΑΣΥ
Το Κέντρα Διεπιστημονικής, Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ) είναι υπηρεσία που παρέχεται στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Στελεχώνεται από Κοινωνικούς Λειτουργούς, Ψυχολόγους, Εκπαιδευτικούς Ειδικής Αγωγής (όπως δάσκαλοι και φιλόλογοι) και άλλες (όπως λογοθεραπευτές) με σκοπό την αξιολόγηση των μαθητών και την υποστήριξη των σχολείων.
Η διαδικασία της Αξιολόγησης
Όταν διαπιστωθεί ότι ένας μαθητής ή μια μαθήτρια αντιμετωπίζει συγκεκριμένες δυσκολίες που δυσχεραίνουν τη σχολική φοίτηση, τότε οι γονείς ή κηδεμόνες καλούνται να υποβάλουν μια αίτηση αξιολόγησης προς το οικείο ΚΕΔΑΣΥ. Στη συνέχεια, η ΕΔΥ του σχολείου συντάσσει μια παιδαγωγική έκθεση που περιγράφει το ψυχοκοινωνικό και εκπαιδευτικό προφίλ του μαθητή και την αποστέλλει προς το εν λόγω ΚΕΔΑΣΥ. Τέλος, οι γονείς ή κηδεμόνες του παιδιού καλούνται από το ΚΕΔΑΣΥ και προγραμματίζονται συναντήσεις για τους ίδιους με Κοινωνικό Λειτουργό και για τον μαθητή με Ψυχολόγο και Εκπαιδευτικό, καθώς και όποια άλλη ειδικότητα κριθεί αναγκαία.
Εκπαιδευτική Αξιολόγηση
Αρχικά, ο εκπαιδευτικός που αξιολογεί τον μαθητή ή τη μαθήτρια λαμβάνει υπόψη του την παιδαγωγική έκθεση του σχολείου και τυχόν επιπλέον στοιχεία που προέκυψαν από παρελθοντικές αξιολογήσεις, λοιπές γνωματεύσεις κ.ο.κ.. Στη συνέχεια, υποδέχεται τον μαθητή στην προγραμματισμένη τους συνάντηση κι επιδιώκει να αναπτύξει ουσιαστική επικοινωνία μέσα από τη συζήτηση και τον διάλογο. Συζητά με τον μαθητή θέματα που σχετίζονται με τη σχολική του εκπαίδευση και πορεία, ζητήματα που τον προβληματίζουν και ό,τι άλλο κριθεί απαραίτητο για τη διαδικασία της αξιολόγησης, με σεβασμό στην ιδιωτικότητα και την προσωπικότητά του. Τέλος, προχωρούν στην αξιολόγηση της Γλώσσας και του Λόγου καθώς και της Αριθμητικής και των Μαθηματικών, που αποτελούν τις βασικές διανοητικές κι επικοινωνιακές ικανότητες του ανθρώπου.
Αξιολόγηση Αριθμητικού - Μαθηματικού Γραμματισμού
Στην αξιολόγηση που διενεργεί ο Μαθηματικός ΕΑΕ στο ΚΕΔΑΣΥ, λαμβάνει υπόψη του τους τομείς που παρατίθενται στα αριστερά. Η αξιολόγηση των στοιχείων από αυτούς τους τομείς εστιάζει αφενός στη γνωστική ενημερότητα των επιμέρους διδακτικών στόχων, σύμφωνα με την ηλικία και την τάξη φοίτησης του μαθητή ή της μαθήτριας, και αφετέρου στη δυνατότητα ανταπόκρισης κατεκτημένων γνώσεων με πιθανές δεδομένες αδυναμίες ή δυσκολίες που σημειώνονται. Εντοπίζονται οι μεταγνωστικές δεξιότητες και ο βαθμός στον οποίο ο μαθητής έχει αναπτύξει το μαθησιακό κίνητρο και ενδιαφέρον του για τα Μαθηματικά. Τέλος, συζητά το γνωστικό του προφίλ του μαθητή με τη διεπιστημονική ομάδα προκειμένου να αποφανθούν εάν εμπίπτει και σε ποια κατηγορία μαθητών με ΕΕΑ και προτείνει κατάλληλες παρεμβάσεις για την υποστήριξή του.
Διαμόρφωση των βασικών αξόνων
Το Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης (ΕΠΕ) είναι συντάσσεται για μαθητές με ΕΕΑ ή αναπηρία που διαπιστώνεται ότι χρήζουν άμεσης παρέμβασης είτε εντός τους Τμήματος Ένταξης είτε μέσω του προγράμματος Παράλληλης Στήριξης. Οι βασικοί άξονες του ΕΠΕ διαμορφώνονται σύμφωνα με το προφίλ του μαθητή, όπως αυτό αποτυπώνεται στην Αξιολογική Έκθεση και έπειτα από συνεργασία του ΚΕΔΑΣΥ με την ΕΔΥ και τους γονείς του. Οι βασικοί του άξονες αποτελούνται από τις παρούσες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο μαθητής, τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα με τους επιμέρους επιδιωκόμενους στόχους και το πλαίσιο παρέμβασης (π.χ. το Τμήμα Ένταξης, η Γενική τάξη κλπ.).
Σχεδιασμός της παρέμβασης
Η παρέμβαση που σχεδιάζει ο εκπαιδευτικός προκειμένου να υλοποιήσει το ΕΠΕ, αποτελεί μια δυναμική διαδικασία κατά την οποία ερμηνεύει την παρούσα εικόνα της έκθεσης έπειτα από τον αξιολόγηση στο ΚΕΔΑΣΥ, αναλύει και εξειδικεύει τους βραχυπρόθεσμους, τους μεσοπρόθεσμους και τους μακροπρόθεσμους και αξιολογεί την πορεία υλοποίησης του κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του.
Περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση αδυναμιών και την κάλυψη βασικών γνωστικών ελλειμμάτων που αποτελούν προαπαιτούμενες γνώσεις για την κατάκτηση διδακτικών στόχων της τάξης φοίτησης.
Αφορούν την αντιμετώπιση ήπιων και μέτριων δυσκολιών και συνθέτουν τα κύρια χαρακτηριστικά του γνωστικού προφίλ του μαθητή.
Εστιάζουν στην αντιμετώπιση μιας κυρίαρχης και έντονης δυσκολίας με ορίζοντα το σχολικό έτος. Δύναται να αποτελεί είτε αυτοτελή προσδοκώμενο μαθησιακό αποτέλεσμα είτε σύνολο βραχυπρόθεσμων ή και μεσοπρόθεσμων στόχων.
